Recykling kompozytów – przegląd aktualnych technologii w różnych krajach. Zaczynamy od Wielkiej Brytanii.
Gdy materiały kompozytowe nie kwalifikują się już do wydłużania ich cyklu życia (R4–R8), niezbędne staje się wdrożenie skutecznych metod recyklingu (R9). Obecnie najbardziej zaawansowane technologie dotyczą odpadów kompozytowych z włókna węglowego. Firmy takie jak Gen2Carbon, V-Carbon, Lineat Ltd oraz B&M Longworth / Cygnet Texkimp (proces DEECOM) pokazują, że recykling może być zarówno technicznie możliwy, jak i opłacalny.
DEECOM umożliwia odzysk włókien bez ich degradacji, co zostało zademonstrowane m.in. w przypadku zbiorników ciśnieniowych na wodór. Co więcej, technologia ta ma również zastosowanie w recyklingu włókna szklanego – potencjał ten bada projekt EMPHASIZING z udziałem firm Ford i Gestamp.
Wielka Brytania jako centrum rozwoju technologii recyklingu
W ramach projektu PRoGrESS, Composites UK rozwija technologię reaktora fluidalnego do recyklingu GFRP. Pilotaż ma ruszyć w drugiej połowie 2024 roku, a pełna komercjalizacja planowana jest od 2025 r. Ponadto firma Suez Recycling UK Ltd rozwija mechaniczne metody przetwarzania odpadów GFRP, również z planowanym wdrożeniem do 2025 r.
Analizowane są także możliwości tzw. open-loop recycling – szczególnie w przemyśle cementowym. Chociaż wymaga to zaawansowanej infrastruktury, badania wskazują na potencjał „ujemnego bilansu węglowego” przy utylizacji kompozytów GFRP.
Cyrkularność i nowe inicjatywy Composites UK
Composites UK prowadzi szereg inicjatyw wspierających gospodarkę obiegu zamkniętego:
- Projekt PRoGrESS rozwijający recykling fluidalny (TRL 3–6) – podsumowanie działań zostanie opublikowane w marcu 2025 r.
- Planowane uruchomienie nowego konsorcjalnego projektu recyklingowego w drugiej połowie 2025 r.
- Wspieranie rozwoju biokompozytów – lista produktów członkowskich dostępna na stronie internetowej, konferencja BioComposites zaplanowana na maj/czerwiec 2025.
- Konferencja RECOMP – coroczne wydarzenie poświęcone recyklingowi kompozytów, kolejna edycja: listopad 2025.
- Mapowanie dostępności odpadów kompozytowych według sektorów i lokalizacji (we współpracy z NCC).
- Roczna nagroda za najlepszy przykład cyrkularności.
Dekarbonizacja sektora kompozytów
Composites UK aktywnie promuje wkład branży kompozytów w osiągnięcie celów net-zero:
- Regularne spotkania z przedstawicielami rządu i parlamentu.
- Współpraca z National Composites Centre i innymi podmiotami.
- Cykl webinariów „Net Zero” co 4–6 miesięcy (np. na temat deklaracji EPD).
- Podręcznik dobrych praktyk zrównoważonego rozwoju (wyd. 2022, aktualizacja planowana na 2025).
- Działa grupa robocza ds. zrównoważonego rozwoju z ponad 70 aktywnymi członkami oraz podgrupa dla sektora budowlanego.
- Roczna nagroda za najlepszy przykład dekarbonizacji.
- Koordynacja raportowania ESG i wsparcie firm w spełnianiu nowych wymogów (np. CSRD).
Szkolenia i edukacja – fundamenty transformacji
Rok 2025 przyniesie silny nacisk na edukację i rozwój kompetencji:
- Minimum dwa jednodniowe kursy nt. LCA dla kompozytów.
- Seria webinariów, w tym:
- 26 marca 2025 – „Decarbonising the Composites Supply Chain”
- Czerwiec 2025 – „Why and how to develop an EPD?”
- Rozbudowa sieci partnerskiej Composites UK – wsparcie m.in. w zakresie audytów węglowych, LCA, zarządzania energią.
- Współpraca z partnerami sektora recyklingu (Suez, Agecko, Marine & Boat Recycling).
Podsumowanie
Wielka Brytania rozwija spójny, wielopoziomowy ekosystem recyklingu i dekarbonizacji kompozytów. Od badań naukowych, przez komercjalizację technologii, po działania edukacyjne i legislacyjne – sektor kompozytowy pokazuje, że droga do cyrkularności i neutralności klimatycznej jest realna. Inicjatywy Composites UK stanowią doskonały przykład kompleksowego podejścia do zrównoważonego rozwoju i mogą być inspiracją dla innych krajów – w tym Polski.
Artykuł powstał dzięki współpracy z EuCiA oraz JEC Magazin