Łańcuchy dostaw odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu śladu węglowego oraz potencjału globalnego ocieplenia (GWP) produktów i procesów przemysłowych. Każdy etap – od wydobycia surowców, poprzez produkcję, transport, magazynowanie, aż po utylizację – generuje emisje gazów cieplarnianych (GHG), które składają się na całkowity ślad węglowy.
1. Emisje w łańcuchach dostaw
- Surowce i produkcja – Wydobycie i przetwarzanie materiałów, np. włókien węglowych czy żywic polimerowych, wiąże się z dużą emisją CO₂e. Dodatkowo niektóre gazy wykorzystywane w procesach produkcyjnych (np. fluorowane gazy cieplarniane) mają wysokie GWP.
- Transport – Międzynarodowe dostawy surowców i komponentów, szczególnie transport lotniczy i morski, znacząco zwiększają emisje CO₂. Wybór lokalnych dostawców lub niskoemisyjnych środków transportu (np. kolei) może zmniejszyć ślad węglowy.
- Magazynowanie i dystrybucja – Energia zużywana do przechowywania produktów oraz ich dalszej dystrybucji również przyczynia się do emisji GHG.
2. Potencjał globalnego ocieplenia (GWP) a wybór materiałów i technologii
Nie wszystkie gazy cieplarniane mają ten sam wpływ na klimat – niektóre mają znacznie wyższy potencjał globalnego ocieplenia (GWP) niż CO₂:
- Metan (CH₄) – Pochodzący np. z produkcji surowców chemicznych, ma GWP 27,9, czyli jest 27,9 razy silniejszy od CO₂.
- Podtlenek azotu (N₂O) – Wykorzystywany w niektórych procesach przemysłowych, ma GWP na poziomie 273.
- Gazy fluorowane (HFC, PFC, SF₆) – Stosowane w chłodnictwie i procesach technologicznych, mogą mieć GWP nawet w tysiącach.
Wybór materiałów o niższym śladzie węglowym i optymalizacja procesów produkcyjnych pozwalają ograniczyć emisję gazów o wysokim GWP.
3. Zrównoważone łańcuchy dostaw jako sposób na redukcję emisji
Firmy coraz częściej wdrażają strategie redukcji śladu węglowego poprzez:
- Dekarbonizację transportu – Wykorzystanie pojazdów elektrycznych, biopaliw lub transportu kolejowego zamiast ciężarówek i samolotów.
- Optymalizację produkcji – Ulepszenia procesów zmniejszające ilość odpadów i zużycie energii.
- Recykling i gospodarkę obiegu zamkniętego – Wykorzystanie materiałów wtórnych zamiast produkcji od podstaw.
- Monitorowanie emisji w całym łańcuchu dostaw – Współpraca z dostawcami w celu zmniejszenia emisji na każdym etapie produkcji i dystrybucji.
Podsumowanie
Łańcuchy dostaw są bezpośrednio powiązane z emisją gazów cieplarnianych i śladem węglowym. Optymalizacja procesów logistycznych, wybór niskoemisyjnych surowców i redukcja zużycia energii mogą znacząco ograniczyć negatywny wpływ na klimat. W kontekście przemysłu kompozytowego kluczowe jest wdrażanie zrównoważonych technologii i minimalizowanie GWP materiałów używanych w produkcji.
