Sztuczna inteligencja (AI) staje się jednym z kluczowych narzędzi transformacji gospodarki, umożliwiającym obniżenie kosztów, podniesienie jakości oraz skrócenie czasu realizacji procesów biznesowych. Jej szerokie wdrożenie w różnych branżach może przynieść istotne korzyści, jednak wymaga spójnego podejścia strategicznego, które połączy rozwój AI z polityką przemysłową.
Obecnie w polskiej administracji trwają prace nad dokumentem określającym priorytety w tym obszarze. Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), wspierając te działania, opublikował raport „W poszukiwaniu priorytetów rozwoju AI w Polsce”, w którym zaproponował trzy możliwe podejścia do budowy strategii sztucznej inteligencji.
Niski poziom wdrożeń AI w polskich firmach
Według danych PIE w 2024 roku jedynie 5,9% polskich przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 10 pracowników korzystało z narzędzi AI, co plasuje Polskę na przedostatnim miejscu w UE. Szczególnie niski poziom dotyczy sektora MŚP, w którym aż 33% firm nie wykazuje zainteresowania technologiami cyfrowymi, a 55% mikro i małych przedsiębiorstw nie dostrzega potrzeby inwestycji w AI. Tymczasem sektor MŚP odpowiada za 45,3% PKB i 99,8% wszystkich firm w kraju.
Trzy podejścia do strategii AI
PIE wskazuje trzy możliwe ścieżki tworzenia strategii rozwoju sztucznej inteligencji:
- Stos technologiczny – analiza elementów wdrożenia AI (sprzęt, infrastruktura, oprogramowanie, aplikacje) w celu identyfikacji potencjału gospodarczego i ograniczania zależności technologicznych. Największe możliwości znajdują się w warstwie aplikacji, jednak barierą jest niska gotowość cyfrowa firm oraz brak świadomości wagi inwestycji w AI.
- Identyfikacja kluczowych branż – wybór sektorów gospodarki, w których AI może mieć największe znaczenie, oparty na priorytetach polityki przemysłowej, przewagach handlowych, wartości dodanej i znaczeniu dla rozwoju kraju.
- Rozwiązywanie wyzwań społeczno-gospodarczych – zastosowanie AI do realizacji misji publicznych, takich jak ochrona zdrowia, bezpieczeństwo czy energetyka. Każdy z tych obszarów wymaga skoordynowanych działań państwa i sektora prywatnego.
Wyzwania i znaczenie działań strategicznych
Z raportu PIE wynika, że wykorzystanie AI w procesach biznesowych ma potencjał do krótkoterminowego zwiększenia produktywności firm i całej gospodarki. Brak systemowych działań w tym zakresie może jednak ograniczyć konkurencyjność polskich przedsiębiorstw w starciu z bardziej innowacyjnymi podmiotami zagranicznymi.
Dokument PIE stanowi propozycję ram dla dalszych prac nad strategią rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce. Raport jest dostępny na stronie instytutu: W poszukiwaniu priorytetów rozwoju AI w Polsce.