Obecnie, rosnące zanieczyszczenie środowiska to jeden z największych globalnych problemów.
Jest ono powodowane głównie przez opakowania z tworzyw sztucznych, które nie są biodegradowalne, przez co są bardzo uciążliwe dla środowiska. Takie opakowania pochodzą w dużej części z przemysłu opakowań m. In. FMCG na które popyt ciągle rośnie. Polistyren, obok polipropylenu, polietylenu, poli(chlorku winylu) oraz poli(tereftalanuetylenu) stanowią obecnie około 71% światowej produkcji, z czego aż 46% stanowią same poliolefiny. W ciągu ostatnich ośmiu lat zaobserwowano aż 60% wzrost zapotrzebowania na tworzywa sztuczne przez przemysł związany z opakowaniami [1]. Natomiast raport „Tworzywa sztuczne – Fakty 2019” wydany przez PlasticsEurope podaje, że przemysł opakowań jest na pierwszym miejscu pod względem zużycia tworzyw sztucznych, jego zapotrzebowanie na te materiały wynosi aż 39,9%. Raport ten podaje również, że zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne
ze strony przetwórców w Unii Europejskiej wynosiło 51,2 mln ton, natomiast zebranych pokonsumenckich odpadów z tworzyw sztucznych w tym samym roku było jedynie 29,1 mln ton z czego tylko 32,5% zostało poddanych recyklingowi, 42,6% zostało wykorzystywane do odzysku energii, natomiast 24,9% jest składowana. Są to dane, w których wykluczone zostały odpady niezebrane, które są nielegalnie składowane [2].
Jak widać na poniższym zestawieniu (Rys.1), w Polsce znaczna część odpadów jest składowana
i nie ma wypracowanego dobrego systemu gospodarowania odpadami, dlatego tak ważne jest szukanie ekologicznych alternatyw dla powszechnie stosowanych tworzyw sztucznych.
Rys. 1 Wskaźniki recyklingu , odzysku energii i składowania dla pokonsumenckich odpadów tworzyw sztucznych w różnych krajach [2]W 2021 roku na terenie UE weszła w życie dyrektywa, która ogranicza i wycofuje możliwość zastosowania polimerów konwencjonalnych do zastosowań jednorazowych takich jak widelce, słomki i kubki. Jest to trend, który obserwuje się od wielu lat mający na celu ograniczenie stosowania materiałów o niedopasowanych właściwościach (czasu życia/użytkowania) do realnych potrzeb wynikających z tych zastosowań. Czas stosowania konwencjonalnych obciążających środowisko polimerów niedegradowalnych jako opakowania nieuchronnie zbliża się do końca. Konsekwencje tych decyzji będą wielorakie. Na pewno w dłuższej perspektywie czasu wycofanie nierozkładalnych konwencjonalnych polimerów będzie opóźniało proces zanieczyszczania wód i oceanów odpadami polimerowymi oraz obniżało ilości tworzyw sztucznych będących w obiegu gospodarki odpadami. Drugim ważnym aspektem tejże decyzji jest wymuszony rozwój nowoczesnych technologii przetwórczych materiałów pochodzących ze źródeł odnawialnych ulegających degradacji po czasie swojej „pracy”. Dzięki temu, że cały czas podwyższane są standardy co do wymagań dla materiałów opakowaniowych poszukiwane są nowe materiały, nowe matryce biodegradowalne, opracowywane są technologie dopasowywania właściwości do czasu pracy takich materiałów, a co najistotniejsze materiały o neutralnym wpływie na środowisko naturalne.
Dalszy ciąg artykułu można będzie pobrać z magazynu: Lightweight.pl
Praca zrealizowana przygotowana przez:
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Biomateriałów i Kompozytów
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Centrum Transferu Technologii
Autorzy zainteresowani są współpracą w tym temacie.
